Delme-patlatmanın ne olduğunu, nerelerde kullanılabileceğini ve nasıl yapıldığını tam anlamıyla izah edebilmek için öncelikli olarak delme-patlatma işleminin hangi faaliyet alanlarında kullanıldığını bilmek gerekir.
Delme-patlatma adından da anlaşılacağı üzere inşaat sektörünün vazgeçilmez bir parçası olarak kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır. Taş ocağı, açık işletme maden ocakları, köprü, baraj ve HES projeleri, kara yolu, sanat yapıtları ve yol şantiyeleri, tünel ağzı, doğal gaz boru hattı gibi inşaatla ilgili aklınıza gelebilecek her alanda delme-patlatma teknik ve yöntemleri kullanılmaktadır.
Delme-patlatma işlemleri kullanış amaçlarına göre iki kısımdan oluşur. Bunlardan ilki delme ikincisi ise patlatma yöntemidir.
Delme İşlemlerinin Amacı
Başta inşaat alanı olmak üzere, açık maden işletmelerinde ve taş ocakları gibi alanlarda kullanılan delme işleminin amacı; inşaat alanında bulunan kayada boşluk oluşturma, kaya malzemesini kazma ve daha çok patlatma işlemini kolaylaştırmak adına patlayıcı maddelerin yerleştirileceği delikleri oluşturma amaçlı yapılmaktadır. İnşaat alanında ağırlıklı olarak kara ve demiryolu kazıları, boru hatları için hendek ve çukur kazımı gibi birçok alanda delme işlemi uygulanmaktadır. Bunun yanısıra maden işletmeciliğinde ise arazide bulunan mineral varlığını yüzeye çıkarma gibi faaliyetlerde delme işlemine başvurulmaktadır.
Patlatma İşlemlerinin Amacı
Günümüzde mühendislik alanının bir kolu olarak faaliyette bulunulan patlatma işlemi genel itibariyle delme-patlatma olarak adlandırılmaktadır. İnşaat sektörüyle ilgili mühendislik yapılarının hemen hepsinde patlatma faaliyetlerinin gerçekleştirebilmesi için patlayıcıların yerleştirildiği deliklerin açılması gerekmektedir. Bu deliklerin açılma işlemi de delme faaliyeti sonucunda yapılabilmektedir. Bu nedenledir ki delme ve patlatma birbirinden ayrı görülmeyen işlemler olarak birbiriyle ilişkilendirilmiştir. Patlatma; yer altı ve yer üstü maden ocaklarında, yer altı ve yer üstü inşaat işlemlerinde, tünel açılımları, kazı, yol ve baraj yapımlarında hem hazırlık hem de gelişme aşamalarında oldukça sık kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle aşılması zor görünen engeller aşılabilmekte ve istenilen verim üst düzeyde elde edilebilmektedir.
Şüphesiz teknoloji her geçen gün üzerine koyarak gelişmektedir. Bu gelişimden diğer bütün sektörler olumlu ya da olumsuz etkilenmektedir. İnşaat sektörü de bu etkileşimden payına düşeni almış ve teknoloji sayesinde geliştirilen yöntemleri kullanmaya başlamıştır. Delme-patlatma işlemleri de bu yöntemler arasında yerini almaktadır ve inşaat sektöründe yürütülen faaliyetlere oldukça kolaylık sağlamaktadır.